هیدروتراپی از دوران باستان و از زمان‌های بسیار دور مورد توجه بوده و در آن از خاصیت شفابخشی آب استفاده می‌شده است. هیدروتراپی که به عنوان آب‌درمانی هم شناخته می‌شود، به کار گیری آب در طب فیزیکی و توان‌بخشی است.
کاربرد آب برای طب فیزیکی و توان‌بخشی از صدها سال پیش مرسوم و قسمتی از سیستم پزشکی سنتی بوده است. آب درمانیشامل استفاده از سرما، یخ، گرما یا بخار آب برای کاهش درد و بهبود شرایط فیزیکی بیمار است. استفاده از ماساژ با گیاهان معطر، وان، بخار و برای داشتن حس خوب، از قرن اول مورد توجه و پذیرش بوده است.
آب درمانی بر مبنای خواص شفابخشی آب و اثرات حرارتی و مکانیکی آن کار می‌کند. هیدروتراپی از واکنش بدن به فشار آب، محرک‌های گرما و سرما، احساسی که خود آب ایجاد می‌کند و استفاده مدام از گرما استفاده می‌کند. عصب‌ها کمک می‌کنند تا احساس‌ها از پوست وارد بدن شوند. تحریک سیستم ایمنی بدن، بهبود گردش جریان خون و دستگاه گوارش، تأثیر بر تولید هورمون‌های استرس، کاهش حساسیت بدن به درد و افزایش گردش جریان خون از دیگر خواص آب‌درمانی به شمار می‌روند.
درد و فشار ممکن است باعث تغییرات مکانیکی در بدن شود که می‌تواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد. هیدروتراپی منظم به کاهش این علائم کمک کرده و باعث می‌شود که مفاصل ملتهب آرام شده و روند واکنش فشار کاهش یابد. این کار به ریلکس شدن و تحمل آسان‌تر درد می‌انجامد.
مزایای هیدروتراپی عبارتند از:
آب درمانی یک روش طبیعی درمانی با اثربخشی بالا است که با تحریک اندورفین به کاهش فشار و کنترل درد کمک می‌کند. آب درمانی دیسک کمر برای بیماری‌هایی مثل گردن درد، کمردرد، درد شانه، زانو درد و فتق دیسک کمر مؤثر است.
حمام، تاثیر معجزه آسایی در بهبود گردش خون دارد و به تغذیه و اکسیژن‌رسانی به تمام سلول‌ها و بافت‌های بدن کمک می‌کند.
سم‌زدایی متعارف باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود که می‌تواند به مدیریت عفونت‌های باکتریایی و ویروسی کمک کند. آب‌رسانی همچنین به غلبه بر عفونت‌های جزئی ناشی از سرماخوردگی ساده تا بیماری‌های مهلک کمک می‌کند.
آب‌درمانی هم به روش غوطه‌ور ساختن (در آب فرو رفتن) و هم با انجام تمرینات درون آب به درمان آرتروز زانو و آرتروز گردن کمک می‌کند. این روش برای درمان سفتی و درد مفاصل بسیار مؤثر است.
چرخش آب، جکوزی و وان آب گرم به درمان درد مفاصل و عضلات کمک کرده و باعث تقویت عضلات می‌شود.
آب‌درمانی به شکل کمپرس مرطوب برای درمان سر درد بسیار مفید است.
آب‌درمانی به شکل استفاده از وان گرم به خنثی کردن واکنش‌های بدن ناشی از سیاتیک کمک کرده و باعث کاهش درد آن می‌شود. در هنگام استفاده از وان آب گرم، بدن در آب بدون وزن شده و فشار ثابت جاذبه از بین می‌رود.
بیماری‌های نورولوژیکی مانند دیستروفی عضلانی، فلج مغزی، اسکلروزیس چند گانه، بیماری پارکینسون
آب درمانی و آب درمانی عموماً در دو دسته عمومی دسته بندی می‌شوند.
از آنجا که سرما و گرمای آب در هیدروتراپی مبتنی بر دما، اثرات متعددی بر پوست و بافت‌های زیرین آن دارد، در این روش، درمان به صورت آب یا یخ روی بدن یا به صورت غوطه‌ور ساختن بدن در آب انجام می‌شود. آب گرم به شل و ریلکس شدن عضلات کمک کرده و باعث تعریق می‌شود، این روش آب‌درمانی برای درمان ضعف گردش خون، درد عضلات، آرتروز و روماتیسم مفید بوده و در ترکیب با آروماتراپی (عطر درمانی) انجام می‌شود. آب درمانی با آب سرد به تحریک عضلات و جریان خون در پوست کمک می‌کند. درمان‌های مبتنی بر دما شامل به کارگیری سرما یا گرمای مرطوب در قسمت‌های خاصی از بدن می‌شود.
آب‌درمانی مبتنی بر انجام حرکات در آب، فرایندی است که در آن از فشار آب برای ماساژ بدن استفاده می‌شود. این روش درمانی برای کاهش استرس و اضطراب به کار برده می‌شود اما استفاده از آن برای آسیب‌های مفصلی و عضلانی هم بسیار مرسوم است.
آب درمانی داخلی شامل شستشوی روده و تنقیه است. حمام‌های بخار نوعی از هیدروتراپی داخلی هستند. شستشوی روده نوعی تنقیه است که در آن کل روده تمیز می‌شود. اعتقاد بر این است که این روش درمانی به بهبود برخی مشکلات گوارشی کمک می‌کند. دوش واژینال نیز شکل دیگری از آب‌درمانی داخلی است که در آن بخار آب با هدف تمیز کردن واژن به صورت مستقیم وارد واژن می‌شود. معمولاً این روش برای درمان توصیه نمی‌شود.
تکنیک غیرتهاجمی آب‌درمانی مانند دوش واژینال، شستشوی کلون و تنقیه مورد پذیرش نیستند زیرا این روش تمیز کردن داخلی بدن می‌تواند به فرد با اختلال در تعادل طبیعی دستگاه گوارش و واژن آسیب برساند.
آب درمانی می‌تواند باعث نوعی واکنش آلرژیک شود که به آن درماتیت تماسی گفته می‌شود، به همین دلیل در وان آب برخی از بیماران، از داروهای گیاهی یا روغن استفاده می‌شود.
حرارت بیش‌ازحد نیز یکی دیگر از عوارض هیدروتراپی است که می‌تواند بسیار آسیب‌زننده باشد. این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فرد مدت زیادی در وان آب داغ یا جکوزی بماند.
وان آب سرد نباید برای افراد پیر و کودکان به کار برده شود. افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی نباید از سونا استفاده کنند.